De zon schijnt. De parkeerplaats naast de Wijchense Ven staat al vol met auto’s. Wandelaars die zich verzamelen en vanaf het erf van de boerderij De Eikenhorst hun wandeling starten. Alleen of in groepsverband. Zo maar een doordeweekse donderdagochtend. "Ik verbaas mij er altijd over’’, zegt Edwin Sengers. Hij stapt van de trekker en loopt met ons mee naar het theehuis. Sinds 2014 zijn ze gestart met het ontvangen van burgers op het erf. Eerst boden we alleen agrogames aan, maar al snel verbouwde ze de oude stal in een prachtig theehuis, waarin de oude eiken elementen zorgvuldig bewaard zijn gebleven.
"Nu zes jaar later ontvangen we zo'n 30.000 bezoekers op jaarbasis’’, gaat Sengers verder. Hij vertelt gedreven over zijn recreatietak, maar blijft daarnaast ook een enthousiaste melkveehouder. Een ondernemer die oog heeft voor zijn omgeving en de medemens. Een combinatie die goed past bij dit veelzijdige bedrijf, dat hij samen runt met zijn vrouw, kinderen en personeel. ‘’Wij hebben altijd ideeën en plannen en dat geldt ook als het gaat om natuurinclusieve landbouw’’, merkt hij op.
Containerbegrip
Eigenlijk vindt hij natuurinclusieve landbouw, maar een containerbegrip. ‘’Je kunt wat mij betreft er alles onder scharen. Kort samengevat; eigenlijk alles wat groeit en bloeit. Binnen ons bedrijf betekent dat ik rekening houd met de natuur en het landschap in mijn omgeving.’’ De recreatietak op het bedrijf heeft ervoor gezorgd dat hij de afgelopen jaren bijna dagelijks contact heeft met burgers. ‘’Je loopt met ze op het erf en laat zien wat je aan het doen bent’’, zegt hij. Hierdoor raakte hij meer en meer bewust van de wensen vanuit de maatschappij. En van lieverlee paste hij laagdrempelige maatregelen toe. Van het plaatsen van een insectenhotel, nestkasjes tot het zaaien van akkerranden. “Eenvoudige maatregelen die direct resultaat hebben en zichtbaar zijn voor de bezoekers’’, merkt hij op. Ook binnen zijn melkveetak is hij langzamerhand meer rekening gaan houden met de natuur en het landschap.
Extensiever boeren biedt ruimte
Door de jaren heen is het bedrijf steeds extensiever geworden door dat ze grond hebben kunnen kopen en pachten. In totaal is er nu 115 hectare beschikbaar voor 115 melkkoeien plus de 80 stuks jongvee. Het melkveebedrijf met het theehuis is ingeklemd tussen autoweg en het Wijchense Ven. Uitbreiding van de veestapel is op deze locatie niet mogelijk. ‘’Dan ga je op zoek naar andere mogelijkheden’’, zegt Edwin. Niet alleen door het contact met de burgers maar ook als actieve bestuurder heeft hij de afgelopen jaren geleerd verder te kijken. ‘’Ik ben bewuster gaan kijken naar mijn bedrijfsvoering en ben mij meer gaan richten op het sluiten van de kringlopen op mijn bedrijf. Mijn doel is om volledig zelfvoorzienend te worden voor de melkveetak. Als je er mee aan de slag gaat ontdek je snel de meerwaarde van een gezonde bodem, het telen van kruidenrijk gras en eigen krachtvoeders binnen je bedrijf’’. Hij doet er dan ook alles aan om zijn bodem te verbeteren. Zo past hij zo min mogelijk kerende grondbewerkingen toe, zet hij een ecoploeg in en teelt hij veldbonen en zaait hij klaver door voor de stikstofbinding.
Zijn nieuwste project is de 40 hectare landbouwgrond dat hij heeft kunnen pachten van de Stichting Oud Burgeren Gasthuis in Niftrik. Samen met deze stichting, Collectief Rivierenland en de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap heeft hij een plan gemaakt voor het herinrichten van dit gebied met als doel natuur en landschap een impuls te geven, maar waar ook ruimte is voor landbouw. ‘’We zijn net gestart met het planten van 4 kilometer heggen en hagen’’, vertelt hij. Deze aanplant biedt beschutting en voedsel voor de akkervogel en het wild. Een deel van de percelen zijn ingezaaid met kruidenrijk gras en daar zullen van de zomer de droge koeien en pinken grazen. ‘’Kan niet wachten dat het zover is’’, voegt hij eraan toe. Dit project draagt direct bij aan kringlooplandbouw en biodiversiteit op zijn bedrijf. ‘’Het is natuurlijk afwachten hoe het uitpakt met de teelt van de winter en zomertarwe en op deze gronden. Dat geldt ook voor de veldbonen. Dit hebben dit jaar natte voeten gehaald. Met de teelt van deze gewassen hoopt hij de kringloop sluitend te maken en volledig zelfvoorzienend te worden, waardoor hij geen krachtvoer meer hoeft aan te kopen.
Binnen het herinrichtingsplan heeft hij een stukje grond gereserveerd voor de burgers in zijn omgeving. Hij gaat daar bloemrijke akkermengsels zaaien. Dit is niet alleen goed voor bijen, insecten en vlinders, maar kleurt bovendien het landschap. Edwin zaait niet zomaar bloemen, maar heeft hier een mooi initiatief aan gekoppeld, namelijk ‘Bloemetje van de Boer’. Burgers kunnen hier een bijdrage aanleveren door mee te betalen en ‘vriend’ te worden van de De Eijkenhorst. Daarvoor kunnen ze in de zomer deelnemen aan een open dag op het bedrijf en mogen ze vervolgens een mooie bos bloemen mogen plukken in het veld. Een deel van dat geld komt weer ten goede aan de ouderen uit het dorp. Zij krijgen een dagje uit op ‘De Eikenhorst’. ‘Op deze manier probeer ik zoveel mogelijk burgers kennis te laten maken met de landbouw en hoop ik dat consumenten meer waardering krijgen voor het telen van voedsel en alles wat daarbij komt kijken’, zegt hij. Bovendien vindt Edwin dit leuk om te doen en is waardering volgens hem niet altijd alleen in geld uit te drukken. ‘Het is toch prachtig als we de ouderen een dagje kunnen laten genieten bij ons op erf’, voegt hij er glunderend aan toe.
Edwin Sengers (51) is getrouwd met Sandra (51). Samen hebben ze drie kinderen Thijs (23) Hanneke (18) en Emma (15), die met plezier mee werken op het bedrijf.
Ze houden zo'n 115 melkkoeien en hebben daarnaast 80 stuks jongvee. De productie ligt rond de 9800 kg melk.
In totaal hebben ze de beschikking over 115 hectare land, waarvan 40 hectare reguliere pacht en daarnaast pachten ze nog 40 hectare van het Oud Burgeren Gasthuis. Deze hectares met o.a. de teelt van granen, mais, kruidenrijk gras, voederbieten en veldbonen.
Naast het melkveebedrijf hebben ze een recreatietak met een theehuis. Hier ontvangen zij gemiddeld ruim 30.000 bezoekers op jaarbasis.