terug
Conny van den Top in Lunteren vertelde tijdens praktijkmiddag Natuurinclusief boeren donderdagmiddag 30 juni over haar zoektocht naar een betere balans tussen ecologie en economie op haar bedrijf. Bijna 40 belangstellenden waren gekomen om naar haar verhaal te luisteren. In deze onrustige tijd blijft zij ervan overtuigd dat boeren de oplossing zijn in plaats van een probleem. “Ons gemengd bedrijf met 65 melkkoeien en 5000 biologische leghennen ligt vlakbij een Natura2000-gebied,” vertelt Conny, ”In de toekomst moet het landschap ook beheerd worden. Hier ziet ik wel een rol weggelegd voor agrarische ondernemers.“
Conny heeft de daad bij het woord gevoegd en notenbomen geplant in haar kippenuitloop en daarnaast ook nog 4,5 hectare kruidenrijk grasland en 2,5 hectare gras-klaver gerealiseerd. “Ik vind het superspannend,” bekent Conny. Veel van haar veranderingen worden niet direct beloond en zijn eigenlijk investeringen. Het is maar de vraag hoe het in de praktijk uitpakt. De aangeplante notenbomen heeft een particulier gefinancierd. Hij heeft met dit project voor 20 jaar CO2 vastgelegd. Dit deed hij ter ere van zijn verjaardag en samen met zijn verjaardagsgasten heeft hij 80 walnoten geplant in de kippenuitloop van deze pluimveehoudster. Naast het vastleggen van CO2, zorgen deze bomen ook voor extra beschutting voor kippen en de walnotenteelt kunnen in de toekomst een mooie nieuwe inkomstenbron betekenen.
Conny is ook een van de deelnemers aan het project ‘Kennis in en door de praktijk’. Hiervoor heeft de Belgische onderzoeker Peter Vanhoof (Organic Forest EU) de verschillende kringlopen op het bedrijf in kaart gebracht. ”Peter gaat uit van een gezonde bodem. De bodem laat je op een meer natuurlijke manier zelf zijn werk doen. Dat betekent in de praktijk minder krachtvoer en kunstmest,” vertelt Conny. Om het bodemleven te stimuleren wordt diversiteit belangrijker. Zo heeft Conny ondertussen percelen met een speciale machine doorgezaaid met klaver en kruidenrijke mengsels. De klavers zorgen voor extra stikstofbinding, meer diversiteit en smakelijkheid van het gewas. Ook de beworteling van klaver is dieper en draagt bij aan het verbeteren van het bodemleven. De kruidenrijke graspercelen dragen eveneens bij aan meer bodemvolume, structuur en bodemleven. De variatie in kruiden zorgen voor de toename van de smakelijkheid van het product en draagt bovendien bij een betere diergezondheid. ‘’Een kruid als weegbree zorgt bovendien van nature ook nog eens voor een lagere methaanuitstoot,’’ vult Peter aan.
Manon Scholte (Waterschap Vallei en Veluwe) vertelt over de meerwaarde van kruidenrijk grasland. In droge perioden blijft het land langer groen, dankzij de diepere beworteling van deze kruiden. Ze zijn ook beter bestand tegen piekbuien, omdat ze als een spons werken en het water vasthouden.
Peter gebruikt een zelf ontwikkelde profielspade. Met deze spade kun je eenvoudig de opbouw van de bodem in kaart brengen. De spade kan tot 40 centimeter diep de bodem in geslagen worden en geeft een inkijkje in de bodem ter plekke.
Hier laat Peter zien hoe hij de spade gebruikt. Hij telt het aantal slagen en bepaalt hiermee onder andere de bodemdichtheid. Hoe meer slagen, hoe harder de bodem.
Peter meet eerst de bodemtemperatuur, het vochtgehalte en de geleidbaarheid van de bodem. Vervolgens onderzoekt hij beworteling, structuur en wormen. Bij een hoge bodemtemperatuur neemt de activiteit van het bodemleven af en vindt er nauwelijks of geen groei plaats.
Met een vork ontleedt hij dit profiel. Hij start met het kijken tot hoever de wortels zich hebben ontwikkeld. Dit doet hij door aan het gewas te trekken en te kijken waar de breuklijn ontstaat. In dit kruidenrijk grasperceel ligt dat rond de 20 centimeter. Met de vork kijkt hij naar het bodemvolume en spoort hij wormen op.
Peter laat een bodemprofiel zien van grasklaver. De wortels zijn zeer massief. Dit betekent dat deze beworteling op een diepte zit van 35-40 centimeter. Conny heeft hier gips, steenmeel en hydrogel gebracht. Een gunstig effect, zelfs een verdubbelaar! Want vorig jaar constateerde Peter hier een beworteling van 18-20 centimeter.
We sluiten de middag af op het erf van Conny. Hier is er ruimte voor gesprek. Bezoekers hebben veel interesse voor de methode van Peter en belangstelling voor zijn rijdende kantoor. Met zijn busje bezoekt hij jaarlijks veel boeren en Nederland en maakt hij bedrijfsanalyses voor deze ondernemers. Hij analyseert dan onder andere mest, voer, drinkwater, kwaliteit melk. Hierbij maakt hij gebruik van grond-, mest- en kuilmonsters én waarnemingen op het bedrijf zelf. “Voelen, ruiken, proeven maken een belangrijk onderdeel uit van de analyse,” legt Peter uit. Met al deze kennis en informatie brengt hij de kringloop van het betreffend bedrijf in beeld. De deelnemers luisteren aandachtig naar zijn verhaal, dat voor veel boeren en belangstellenden voldoende stof tot nadenken geeft.