terugEen prachtig en inspirerend bezoek, waarbij onze inspiratieboeren het gesprek aangingen met de Gelderse gedeputeerde van landbouw. Ondanks regen bleven de deelnemers niet in het zaaltje zitten, maar gingen ze het veld in
Mathijs, die vier jaar geleden geen idee had wat natuurinclusief inhield en dacht dat het bestond uit boompjes en struiken planten, liet trots zien wat deze manier van ondernemen hem heeft gebracht. Met de schop in de bodem, in de stromende regen, deelde hij zijn praktijkervaringen. Hij vertelde over hoe hij op een nieuwe manier naar de bodem heeft leren kijken en hoe hij het bodemleven heeft moeten voeden, zodat de bodem voor hem werkt in plaats van constant te corrigeren met kunstmest. "Hiervoor moet je wel lef hebben," merkte hij op. "De verleiding is groot om soms toch maar met de kunstmeststrooier het land op te gaan."
Het is een andere manier van ondernemen en het vergt tijd voordat zowel de bodem als de ondernemer hieraan gewend zijn. Het kost in eerste instantie tijd en geld, maar uiteindelijk leidt het tot minder input en emissies op hetzelfde niveau. Het is een kwestie van 'omdenken', aldus Mathijs. Hij gaf aan dat hij in dit proces vooral kennis miste en dat hij, samen met andere boeren, door te experimenteren in de praktijk veel heeft geleerd. Hier liggen mogelijkheden.
Gerrit Verweij De Geus, de enige fruitteler in het gezelschap heeft al aanzienlijke stappen gezet in deze richting. Hij vertelt enthousiast over hoe hij er alles aan doet om de input van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen tot het minimum te reduceren. Echter, is het volgens hem te risicovol chemie volledig uit te bannen op zijn bedrijf. Desondanks geniet hij ontzettend van deze manier van ondernemen. In zijn boomgaard barst het van de bloemen, bijen, vlinders en andere insecten die een nuttige bijdrage leveren aan het teeltproces. “Hier kan ik echt van genieten. Ik ben van de grond gaan houden. Je leert de natuur weer meer waarderen bij elke stap die je zet,’’ is zijn ervaring.
De andere aanwezige ondernemers zijn ook enthousiast over deze manier van boeren. De stappen die zij hier inzetten zijn allen gebaseerd op hun eigen intrinsieke motivatie. Voor veel van deze ondernemers past het goed bij de locatie waar ze ondernemen, bijvoorbeeld naast een Natura2000-gebied. Ze vinden het belangrijk om deze beweging gaande te houden. Boeren met de natuur kan volgens hen een bijdrage leveren aan het realiseren van de doelen, zoals water, klimaat, natuur, landschap of biodiversiteit. “Veel boeren een steuntje in de rug nodig om de eerste stap te zetten,’’ meent Edwin Sengers. “Wij steken nu onze nek uit, maar in veel gevallen wordt het nog niet beloond.’’ Het is dan ook belangrijk dat hier verandering in komt en deze manier van ondernemen gestimuleerd wordt in welke vorm dan ook dan ook door overheid en bedrijfsleven. ‘’Door passend, stimulerend en continuerend beleid,’’ merkt een ondernemer op.
Martijn Te Brake laat zien dat dit bedrijfssysteem past bij hem als ondernemer en bij zijn locatie gelegen tegen een Natura2000-gebied. Hij probeert het optimale te realiseren binnen de mogelijkheden. Op dit moment pakt het positief voor hem uit en realiseert hij extra inkomsten uit o.a. GLB-vergoedingen, Markemodel en PlanetProof.
Kennis en duidelijk regelgeving
Het was een boeiend bezoek, waarin duidelijk naar voren kwam dat samen werken met de natuur voor deze boeren een vanzelfsprekendheid is. Hierbij vormt een gezonde bodem een belangrijke basis voor een gezonde bedrijfsvoering, koe, gewas en omgeving. De boodschap van de aanwezige boeren was dan ook dat naast meer kennis, ook werkbare regelgeving nodig is om dit te realiseren.