terugStaatsbosbeheer verpacht circa veertigduizend hectare natuurgrond – voornamelijk grasland - aan zo’n drieduizend boeren. Lees hier waarom ze dat doen. Jaarlijks sluiten zij zo’n 500 à 600 nieuwe contracten af. Voorafgaand aan het sluiten van een nieuwe pachtovereenkomst, vindt een openbare inschrijving plaats.
De pachtgronden waarvan de contracten vanaf 1 januari 2024 aflopen, bieden ze vanaf half oktober openbaar aan op het platform pachtgrond.nu.
De Hoge Raad heeft in november 2021 in het Didam-arrest bepaald dat een overheidsorganisatie bij het aangaan van privaatrechtelijke overeenkomsten, alle (potentiële) gegadigden een gelijke kans moet bieden. Dit volgt uit het zogeheten gelijkheidsbeginsel. Staatsbosbeheer is als overheidsorganisatie verplicht dit gelijkheidsbeginsel na te leven. Staatsbosbeheer wil bovendien zelf een transparant en uniform proces hanteren voor de ingebruikgeving van (natuur)gronden.
Zij hebben de ambitie om bij landbouwkundige ingebruikgeving scherper te sturen op natuurdoelen. Een openbare selectieprocedure biedt daartoe kansen. Ze stimuleren natuurinclusieve landbouw. Zo hopen ze beter en sneller bij te dragen aan de landbouwtransitie en andere belangrijke opgaven zoals klimaatadaptatie en de instandhouding van soorten.
In het kort is de werkwijze rondom deze openbare procedure als volgt. Er zijn voorwaarden waar iedere pachter aan moet voldoen, zoals het bezit van het pachtcertificaat. Daarnaast zijn er objectieve, toetsbare en redelijke criteria waarmee bepaald wordt wie de grond mag pachten. Deze criteria hebben te maken met de kwaliteit van natuurbeheer, de duurzaamheid van de bedrijfsvoering, de opleiding van de inschrijver en nabijheid. Hieraan is een weging en een puntensysteem gekoppeld. Het is dus zeker niet zo dat de hoogste bieder de meeste kans maakt. ze gaan voor de beste prijs-kwaliteit verhouding. De hoogst scorende inschrijver – met de meeste punten - wordt geautomatiseerd bepaald. Het is geen veiling in de zin van opbieden tegen elkaar. Een inschrijver weet niet of er mogelijk een andere inschrijver is. Controle vindt plaats door het rentmeesterkantoor achter pachtgrond.nu en uiteraard door Staatsbosbeheer.
Het pachtcertificaat is een voorwaarde voor alle pachters, omdat Staatsbosbeheer er zeker van wil zijn dat de natuurdoelen hand in hand gaan met de landbouwactiviteiten. Op de cursus leren pachters de beginselen van natuurlijk graslandbeheer en maken kennis met de meest voorkomende natuurdoeltypen en beheermaatregelen. Waarom mag je geen gif en kunstmest gebruiken? Hoe verschraal je een grasland? Welke probleemkruiden zijn typerend voor welke omstandigheden? Na het volgen van de cursus zijn pachters op de hoogte van wat de aanwijzingen in de pachtovereenkomsten betekenen voor hun doen en laten in het natuurterrein. De cursus wordt aangeboden door Aeres hogeschool.