terugHet is een regenachtige dag. We worden verwelkomd door hond Balto, Simone en moeder Antoinette. Zittend aan de keukentafel staat de koffie voor ons te pruttelen. Simone oogt rustig, open én energiek.
Na haar opleiding Gezondheid & Maatschappij (Wageningen) heeft Simone een aantal jaren bij een agrarisch communicatie- bureau gewerkt. Na vele interviews en communicatievraagstuk- ken uitgewerkt te hebben over de landbouw, dacht Simone, dit wil ik zelf doen, ik wil actief deel uitmaken van de transitie van het landbouwsysteem. Dat is de reden dat Simone is gaan boeren.
In omschakeling
Vanaf november zijn ze, met hun 65 melkkoeien, officieel een biologisch bedrijf. Dit brengt weer andere vraagstukken met zich mee. Een voorbeeld is de aanvoer van biologisch stro voor het bedje van hun koeien. ‘Waar halen we dat vandaan? Je wilt het gezien de uitstoot niet van ver weg halen.’ geeft Simone aan. Of toch kiezen om op eigen grond te verbouwen? En als ze dat gaan doen, kan dat ook op een natuurinclusieve
manier? Bijvoorbeeld stroken van 3 meter of beter nog breder, zodat de weidevogels zich kunnen verschuilen voor hun pre- datoren. Over ieder vraagstuk wordt nagedacht. Soms worden beslissingen snel genomen, soms is er wat meer tijd om over ideeën te sparren.
Lanne
Ideeën voor de toekomst heeft Simone genoeg. Een stal om- vormen tot een potstal. Ook wilt ze voederhagen planten, hier kunnen de koeien van eten. Afgelopen januari zijn er, mede dankzij de oprichting van de boerderijwerkgroep door SLG (Stichting Landschapsbeheer Gelderland), samen met vrijwil- ligers wilgen geplant op het land van Simone en Antoinette. Simone: ‘Fijn om samen met vrijwilligers een dag bezig te zijn op onze boerderij. De wilgen zijn goed aangeslagen.
Ook de reeën zien de stam als heerlijk voedsel. Wij hebben ter bescherming de stammen uiteindelijk met jute omwikkeld. Wat mij aanspreekt is dat de bast van de wilg natuurlijke aspirine bevat. De takken oogsten we en bieden het de koeien aan, zij kunnen er naar behoefte van eten. Daar komt dan ook weer de liefde van Simone om de hoek kijken, gezondheid voor mens en dier! Zo smelt het bedrijf samen met de natuur waarbij tegelijkertijd de gezondheid en het welzijn van haar koeien voorop staat.
Ook moeder Antoinette vindt de ingeslagen weg fijn. Antoinette: ‘Vroeger toen ik klein was, werd ik helemaal blij om een boeketje bloemen te plukken op het boerenland. Kijk, we hoeven niet terug naar vroeger, maar we gaan wel op zoek naar een nieuw evenwicht!’
Ze heeft na, het veel te vroege, overlijden van haar man, de boerderij zo’n 7 jaar in haar eentje gerund. Toen Simone 3 jaar geleden aangaf dat ze de boerderij wilde voortzetten was dat een verrassing. Sindsdien zetten ze beide hun schouders onder het bedrijf. Nu dus op weg naar een biologisch bedrijf. Simone: ‘De oplossing is dichtbij! Ik wil DOEN, wij hebben de kans, wij hebben de grond. Hoe mooi is het, dat je vandaag het idee hebt om wilgen in te poten en dat het een aantal weken daarna, met de hulp van vrijwilligers ook daadwerkelijk gebeurd!’
Wet- en regelgeving
Wat een uitdaging blijkt en blijft, is de steeds veranderende wet- en regelgeving. ‘Buiten dat we goed voor onze koeien willen zorgen, zodat zij ons gezonde melk leveren, hebben wij met vele zaken te maken. De provincie voelt ver weg en we weten gewoonweg niet waar we aan moeten kloppen. Bij de gemeente, bij de provincie of bij de landelijke overheid? Je moet van zoveel dingen kennis hebben, dat is op zich al een dagtaak.’ aldus Simone. Simone verzamelt dan ook graag partijen om zich heen om hierin geholpen te worden. Zo heeft Collectief Rivierenland een bedrijfsnatuurplan geschreven, specifiek voor het bedrijf van Simone. Ook zit Simone in een studieclub met biologische melkveehouders. ‘Daar delen we informatie en helpen we elkaar graag op weg. De neuzen staan in ieder geval de goede kant op.’ voegt Simone toe.
Aan de keukentafel gaat het ook over het ecosysteem. De natuurvriendelijke oevers die je in dit gebied best veel ziet, zijn een trekpleister voor de grote modderkruiper. Wanneer de modderkruiper er is, weet je dat het met de waterkwaliteit wel goed zit. Simone: ‘Wat ik graag mee wil geven. Laat de boeren het natuurbeheer doen, want als de boer weg is, moet alsnog het onderhoud gebeuren. Wij doen dat graag, dat zit in onze genen. Hard werken en met de voeten in de klei, daar worden we blij van.’ Dat er voor dit beheer een goede vergoeding tegenover moet staan is een must. Simone: ‘Als boer wil je heel veel, maar zonder een goed verdienmodel of vergoeding is het niet vol te houden.’
Samen
Simone: ‘Van nature ben ik een eerlijk en open persoon. Sinds ik samen met mijn moeder de melkveehouderij run, merk ik dat ik steeds minder vaak het achterste van mijn tong laat zien. Dat vind ik wel jammer.’ Wel begrijpelijk doordat de regels in het ‘speelveld’ niet altijd duidelijk zijn, veranderen en soms zelfs tegenstrijdig aan elkaar zijn. De transitie naar een natuur- inclusieve landbouw zou hand in hand moeten en kunnen gaan vanuit een open houding van alle partijen.
Simone: ‘Collectief Rivierenland kent het gebied en er is ver- trouwen. Het zou goed zijn wanneer zij een grote rol gaan spelen in de implementatie van de Groene Mantel. Samen met de agrariërs, samen doen!’
Liefde voor het welzijn van de koe staat bovenaan het lijstje bij Simone. Dat zie en voel je. We nemen nog even een kijkje bij het uilennest dat al meer dan 20 jaar aan de rand van hun erf hangt. Afgelopen jaar huisde er maar liefst 7 kuikens. On- langs is er met de hulp van Werkgroep Kerkuilen een tweede kast bijgekomen.
Wanneer we tot slot de koeienstal binnen lopen, voel je rust. Blije blikken vanuit Simone en Antoinette naar hun koeien en tevreden blikken vanuit de koeien naar hun bazinnen. De liefde voor de koe, melk én natuur gaat hier meer dan prima samen
- Een duidelijke visie voor de komende 10-20 jaar vanuit de overheden.
- Minder opbrengsten door extra natuur dienen te worden gecompenseerd.
- Omschakelen naar biologisch zonder neventak is financieel moeilijk. Gemeenten mogen hier flexibel en faciliterend mee omgaan.
- Langjarige afspraken over beheer.
- Geen herplantplicht voor agroforestry en houdt de bestemming ‘agrarisch’.
- Voorkom averechts beleid. Bijvoorbeeld wanneer via extra natuurwaarden een bepaald diersoort, die welkom is, zich vestigt, maar tegelijkertijd de bedrijfsontwikkeling kan tegen houden.
- Herstel van vertrouwen is nodig, zoek samen naar creatieve oplossingen. Nu schrikt het inspanningen af en kan het averechts in plaats van stimulerend werken om stappen te zetten in meer biodiversiteit.
Dit is een verhaal uit 50 Tinten Boerengroen - De kracht van lokale netwerken.
Lees hier alle verhalen