terugVoortvarend gingen we aan de slag, op de zorgboerderij De Witte Schuur, net naast de bebouwde kom van Culemborg. Zorgboeren Frans en Conny (van Herwijnen) waren kritisch nieuwsgierig, was het iets voor hun zorgdeelnemers en zou het de zorgbusiness verder kunnen versterken? Eerst maar eens proberen, ervaring was er niet, wel zware en wat natte komklei waar tot dan alleen gras voor de schapen op groeide. De keuze voor autochtone soorten, met betekenis voor de regio, wilde bestuivers of ook natuurlijke plaagbestrijding in de landbouw, was niet heel moeilijk. Evengoed is met deskundige hulp van Heem advies na het eerste teeltjaar de selectie bijgesteld naar iconische soorten voor het fluviatiele district (zie advies). Specifieke zorg voor ons eigen rivierengebied dus.
De boer die zaait en oogst en uiteindelijk samen met de regio verdient aan natuur. Zaaibedbereiding, zaaien, wieden, verzorgen, oogsten, drogen, dorsen en schonen en opzakken, het eerste jaar is veel tijd gestoken in het leerproces op het land en in de schuur. Het ging in 2021 gelijk heel goed met de teelt met een rijke bloei en een mooie maar nog bescheiden zaadoogst van de soorten die het eerste jaar bloeiden. Zie hier de lijst met soorten met oogst in 2021 en2022
Een goede inzet van de zorgtak (de zorghanden) is niet eenvoudig. Lang niet iedereen is geschikt voor het met de hand oogsten van de bloemen, anderen vonden het juist geweldig. Arbeid is ook niet altijd op het gevraagde moment beschikbaar. Het zeven van het zaad was juist een gezellige groepsactiviteit voor veel meer personen. Instructies op papier voor verschillende oogstmethoden werken niet altijd, pictogrammen met beelden wanneer het zaad oogstrijp is wel. Het werken met kwetsbare medewerkers leverde onverwachte uitdagingen op, zoals tijdens corona waar begeleiding, veldbezoeken en excursies bijna stilvielen. Of wat te denken van bloemsoorten die in het zaad (Bolderik) of in de bladsappen giftige stoffen bevatten? Veiligheid voor de mens gaat altijd voor, sommige soorten hebben we moeten laten vallen.
De vraag was ook of dit nieuwe businessmodel voor de boer of de regio werkt. Uren en kosten zijn bijgehouden en de kostprijs per eenheid product is uitgerekend. Deze komt het eerste jaar erg (te) hoog uit wat grotendeels te verklaren is doordat het eerste jaar veel ontwikkel- en leergeld is betaald en van enige efficiënte nog amper sprake was. Het tweede jaar is een delegatie op werkbezoek geweest bij Cruydt-Hoeck wilde bloemenzaden, een mooie firma met veel passie voor het vak maar ook veel gevoel voor efficiëntie van het productieproces. Met deze hulp zijn ook onze werkprocessen verbeterd. Ondertussen is het duidelijk dat we alleen succesvol voor de regio kunnen zijn als we samenwerken in een coöperatief regionaal businessmodel. Deze zal worden beschreven in het eindverslag.
Het project met steun van het platform is afgelopen maar het is na ruim een jaar te kort om alles goed op orde te hebben en definitieve conclusies te trekken. Met hulp van de regiodeal Rivierenland gaan we door. We kijken dan ook naar andere vormen van zorg voor bloemen.
Producten die eerdaags verschijnen: Teelthandboek en Businessplan Zorg voor Bloemen